ქართული კულტურის ძეგლები
გრემი — ქართული მართლმადიდებლური ტაძარი, მდებარეობს ყვარლის მუნიციპალიტეტის სოფ. გრემის აღმოსავლეთით ციტადელში, მაღალ გორაკზე. ააგო კახთა მეფე ლევანმა 1565 წელს. მოხატვა დაუმთავრებიათ 1577 წელს.
ქართული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთი შესანიშნავი ნიმუშია გრემის მთავარანგელოზი, რომელიც დღევანდელ სოფელ გრემის სამხრეთით, თელავიდან ყვარლისკენ მიმავალი სამანქანო გზის
27-ე კილომეტრზე მდებარეობს, იქ სადაც მდინარე ინწობასთან კავკასიონის ქედის კალთებს სამანქანო გზა უშუალოდ ეხება სხვა მრავალ ნაგებობათა შორის (აბანოები, ქარვასლები, საცხოვრებელი სახლები, კარის ეკლესიები და სხვა) თავისი შენახულობით ხელსაყრელად გამოირჩევა მცირე ბორცვზე მოხდენილად აღმართული ნაქალაქარის შიდა ციხის შენობათა ჯგუფი
XV საუკუნის შუახანებში,
ქალაქ
გრემის
დაარსებისას,
სასახლისათვის
და
საერთოდ
ციტადელისათვის,
მდინარე
ინწობაზე
ჩამომავალი
ქედის
შემაღლებული
ბოლო
შეურჩევიათ.
ამ
ადგილს
ის
უპირატესობა
ჰქონდა,
რომ
იგი
ბატონობდა
ქალაქზე
და
ამავე
დროს
ქალაქის
განუყოფელი
ნაწილი
იყო.
ფეოდალურ
ქალაქს
ასეთი
განლაგება
აწყობდა
და
შეიძლება
ითქვას,
მისი
კლასიკური
სახეც
შეიქმნა.
მდინარე
იმწობას
გასწვრივ,
აღმოსავლეთით
და
დასავლეთით,
განლაგებულია
ქალაქის
კვარტლები.
ქალაქს
სამხრეთით
მდინარე
ებჯინება,
ჩრდილოეთით
კი-
მთები.
2007 წლის 24 ოქტომბრიდან გრემის სამეფო სასახლე და ეკლესია შეტანილია იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის საცდელ სიაში.
ალავერდის მონასტერი
VI საუკუნის შუა ხანებში
დააარსა იოსებ ალავერდელმა. XI საუკუნის
დასაწყისში კვირიკე კახთა
მეფემ
ალავერდის
წმ.
გიორგის
პატარა
ეკლესიის
ადგილას
ააგო
საკათედრო
ტაძარი,
რომელიც
უმთავრესად
ალავერდის
სახელწოდებითაა
ცნობილი.
ალავერდის მონასტერი,
რომელიც
VI საუკუნეში დააარსა იოსებ ალავერდელმა, ერთ-ერთმა 13 ასურელ მამათაგანმა. მდებარეობს ალაზნის ველზე, კავკასიონის
ქედის
თოვლიანი
მთების
ფონზე, თელავიდან 20 კმ-ში.
დღეს
არსებული
წმ.
გიორგის
ტაძარი
XI ს-ის პირველ მეოთხედში
ააგო
კვირიკე
კახთა
მეფემ
ძველი
პატარა
ეკლესიის
ადგილას.
საქართველოში
ერთ-ერთი
უდიდესი
საკათედრო
ტაძარი
(41,7 მ X 26,4 მ) სიმაღლით 50 მეტრზე
მეტია.
მაშასადამე, ჩვენ გამოვიტანეთ ასეთი მსგავსება და განსხვავება ამ ორ ტაძარს შორის, რომ ალავერდის ტაძარი
მდებარეობს ალაზნის ველზე, სოფელ ალავერდთან. ის მე-6 საუკუნის შუა ხანებში
დააარსა იოსებ ალავერდელმა, ხოლო გრემის ტაძარი ააგო კახთა მეფე ლევანმა 1565 წელს
და მდებარეობს მაღალ გორაკზე.
ვიზუალურად ორივე
ტაძარს აქვს მსგავსი გუმბათი.